Στην πρόταση απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με γενικό ενωσιακό πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον έως το 2020 «Ευημερία εντός των ορίων του πλανήτη μας» καταγράφεται, ότι “Τα δύο τρίτα σχεδόν των παγκόσμιων οικοσυστημάτων βρίσκονται σε παρακμή, ενώ υπάρχουν στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η ανθρωπότητα έχει ήδη υπερβεί τα πλανητικά όρια για τη βιοποικιλότητα, την κλιματική αλλαγή και τον κύκλο του αζώτου. Υπάρχει πιθανότητα πλανητικού ελλείμματος νερού 40% έως το 2030, εκτός αν επιτευχθεί σημαντική πρόοδος όσον αφορά τη βελτίωση της αποδοτικότητας της χρήσης των πόρων. Υπάρχει επίσης ο κίνδυνος να επιδεινώσει η κλιματική αλλαγή τα προβλήματα αυτά, με υψηλό κόστος…. Ο ΟΟΣΑ έχει προειδοποιήσει ότι η συνεχιζόμενη υποβάθμιση και διάβρωση του φυσικού κεφαλαίου κινδυνεύει να προκαλέσει μη αναστρέψιμες αλλαγές που θα μπορούσαν να διακυβεύσουν δύο αιώνες ανόδου του βιοτικού επιπέδου και συνεπάγονται σημαντικές δαπάνες….”
Απέναντι σ’αυτή τη ζοφερή προοπτική η χώρα μας εξακολουθεί ν’ ακροβατεί επικίνδυνα και ν’αποτυγχάνει ν’ανταποκριθεί στην ανάγκη σωστής διαχείρισης των νερών, στην ανάγκη της ουσιαστικής ενσωμάτωσης και εφαρμογής το ταχύτερο δυνατόν των κατευθύνσεων της μητέρας των Οδηγιών, της Οδηγίας 2000/60 της ΕΕ για τα νερά και των υπόλοιπων Οδηγιών που συνδέονται με αυτήν….
Η κατάσταση που επικρατεί στην Περιφέρεια Κρήτης είναι ανάλογη. Το έλλειμμα ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης, ανάκτησης του κόστους διαχείρισης, χημικής κατάστασης των νερών, ορθολογιστικής διαχείρισης, οι υψηλές πιέσεις από τη Γεωργία και τη Βιομηχανία, η ανεπαρκής αποτύπωση των υδατικών συστημάτων, η πλημμελής αξιοποίησή τους και η ανεπαρκής οργάνωση της διαχείρισης των νερών με άναρχο πληθωρισμό αρχών και φορέων, η επίπτωση από την έλλειψη σύγχρονου θεσμικού πλαισίου, προκαλούν μεγάλη ανησυχία.
Η επιτυχία αυτής της προσπάθειας μπορεί ίσως ν’ αναστρέψει την αρνητική πορεία.
Ο προσδιορισμός των υδατικών συστημάτων αποτελεί υποχρέωση που αποσκοπεί στο να αξιολογηθούν οι χρήσεις τους και οι κίνδυνοι που διατρέχουν να μην πληρούν τους στόχους για κάθε σύστημα υπόγειων υδάτων σύμφωνα με το άρθρο 4 της Οδηγίας.
Η Οδηγία προβλέπει, ότι τα κράτη μέλη μπορούν να συνενώνουν διάφορα συστήματα υπόγειων υδάτων, προκειμένου να προβούν στον αρχικό χαρακτηρισμό.
Κατά την ανάλυση αυτή, είναι δυνατόν να χρησιμοποιούνται υφιστάμενα στοιχεία υδρολογίας, γεωλογίας, εδαφολογίας χρήσεων γης, απορροών, υδροληψιών κ.λπ., προκειμένου να προσδιορίζονται:
η θέση και τα όρια του ή των συστημάτων υπόγειων υδάτων
οι πιέσεις τις οποίες αναμένεται να υποστούν το ή τα συστήματα υπόγειων υδάτων, δηλαδή μεταξύ άλλων:
διάχυτες πηγές ρύπανσης,
σημειακές πηγές ρύπανσης,
υδροληψία,
τεχνητή ανατροφοδότηση,
ο γενικός χαρακτήρας των υπερκείμενων στρωμάτων στην υδρολογική λεκάνη από την οποία τροφοδοτείται το σύστημα υπόγειων υδάτων,
τα συστήματα υπόγειων υδάτων για τα οποία υπάρχουν άμεσα εξαρτημένα οικοσυστήματα επιφανειακών υδάτων ή χερσαία οικοσυστήματα.
Ειδικότερα τα υδατικά συστήματα του 13ου Υδατικού Διαμερίσματος που συμπίπτει με την Περιφέρεια Κρήτης, διακρίνονται στη συγκεκριμένη δημοσιευμένη καταγραφή.
Οι σχετικοί χάρτες που αντιστοιχούν στην καταγραφή είναι ιδιαίτερα δύσχρηστοι, δεν περιέχουν όλα τα συστήματα υπόγειων υδάτων, ενώ και ο προσδιορισμός των στοιχείων που ορίζονται από το Ευρωπαϊκό, αλλά και το Εθνικό Δίκαιο δεν είναι πλήρης.
Έπειτα από τον αρχικό αυτό χαρακτηρισμό, τα κράτη μέλη προβαίνουν σε περαιτέρω χαρακτηρισμό των συστημάτων ή των ομάδων συστημάτων υπόγειων υδάτων τα οποία έχουν θεωρηθεί ότι απειλούνται προκειμένου να επιτευχθεί ακριβέστερη αξιολόγηση της σοβαρότητας του κινδύνου και να προσδιοριστούν τα τυχόν μέτρα που θα απαιτηθούν δυνάμει του άρθρου 11 της Οδηγίας. Συνεπώς, ο χαρακτηρισμός αυτός περιλαμβάνει σχετικές πληροφορίες για τις επιπτώσεις των ανθρώπινων δραστηριοτήτων και, κατά περίπτωση, πληροφορίες για:
τα γεωλογικά χαρακτηριστικά του συστήματος υπόγειων υδάτων, συμπεριλαμβανομένων της έκτασης και του τύπου των γεωλογικών ενοτήτων,
τα υδρογεωλογικά χαρακτηριστικά του συστήματος υπόγειων υδάτων, συμπεριλαμβανομένων της υδροαγωγιμότητας, του πορώδους και της στεγανότητας,
τα χαρακτηριστικά των επιφανειακών εναποθέσεων και εδαφών στην υδρολογική λεκάνη από την οποία τροφοδοτείται το σύστημα υπόγειων υδάτων, συμπεριλαμβανομένων του πάχους, του πορώδους, της υδροαγωγιμότητας και των απορροφητικών ιδιοτήτων των εναποθεμάτων και εδαφών,
τα χαρακτηριστικά διαστρωμάτωσης του ύδατος εντός του συστήματος υπόγειων υδάτων,
απογραφή των συνδεόμενων επιφανειακών συστημάτων, συμπεριλαμβανομένων των χερσαίων οικοσυστημάτων και των συστημάτων επιφανειακών υδάτων, με τα οποία συνδέεται δυναμικά το σύστημα υπόγειων υδάτων,
εκτιμήσεις των κατευθύνσεων και των ρυθμών ανταλλαγής υδάτων μεταξύ του συστήματος υπόγειων υδάτων και των συνδεόμενων επιφανειακών συστημάτων και
επαρκή στοιχεία για τον υπολογισμό του μακροπρόθεσμου μέσου ετήσιου ρυθμού συνολικής ανατροφοδότησης,
το χαρακτηρισμό της χημικής σύνθεσης των υπόγειων υδάτων, συμπεριλαμβανομένου του καθορισμού των συμβολών από ανθρώπινη δραστηριότητα. Όταν καθορίζουν φυσικά βασικά επίπεδα για τα συστήματα αυτά υπόγειων υδάτων, τα κράτη μέλη μπορούν να χρησιμοποιούν τυπολογίες χαρακτηρισμού υπόγειων υδάτων.
Η νομοθεσία απαιτεί να καταρτίζονται προγράμματα για την παρακολούθηση της κατάστασης όλων των κατηγοριών των υδάτων, ώστε να υπάρχει συνεκτική και συνολική εικόνα της χημικής και της ποσοτικής τους κατάστασης.
Τα Προγράμματα περιέχονται στα Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής (ΣΔΛΑΠ) που εκπονούνται και εγκρίνονται.
Στη συνέχεια εξειδικεύεται η πρόνοια της Οδηγίας για τα Υπόγεια Ύδατα
Για τα συστήματα υπόγειων υδάτων που διασχίζουν τα σύνορα μεταξύ δύο ή περισσότερων κρατών μελών ή θεωρούνται στον αρχικό χαρακτηρισμό που διενεργείται σύμφωνα με τον αρχικό χαρακτηρισμό, ως διατρέχοντα τον κίνδυνο να μην πληρούν τους στόχους που καθορίζονται για κάθε σύστημα δυνάμει του άρθρου 4, συλλέγονται και διατηρούνται, κατά περίπτωση, οι ακόλουθες πληροφορίες για κάθε σύστημα υπόγειων υδάτων:
α) η θέση των σημείων υδροληψίας του συστήματος υπόγειων υδάτων πλην:
των σημείων υδροληψίας που παρέχουν λιγότερα από 10 m3 ημερησίως κατά μέσον όρο ή
των σημείων άντλησης ύδατος προοριζομένου για ανθρώπινη κατανάλωση, τα οποία παρέχουν λιγότερα από 10 m3 ημερησίως κατά μέσο όρο ή που εξυπηρετούν λιγότερα από 50 άτομα·
β) οι μέσοι ετήσιοι ρυθμοί υδροληψίας από τα σημεία αυτά·
γ) η χημική σύνθεση του ύδατος που αντλείται από το σύστημα υπόγειων υδάτων·
δ) η θέση των σημείων του συστήματος υπόγειων υδάτων στα οποία γίνεται άμεση εισαγωγή ύδατος·
ε) οι ρυθμοί απόρριψης στα σημεία αυτά·
στ) η χημική σύνθεση του ύδατος που εισάγεται στο σύστημα υπόγειων υδάτων και
ζ) η χρήση γης στην υδρολογική λεκάνη ή λεκάνες από τις οποίες το σύστημα υπόγειων υδάτων δέχεται τις ανατροφοδοτήσεις του, συμπεριλαμβανομένων των εισροών ρύπων και των ανθρωπογενών μεταβολών στα χαρακτηριστικά των ανατροφοδοτήσεων, όπως π.χ. η εκτροπή και η διαρροή ομβρίων λόγω στεγανοποίησης εδαφών, τεχνητής ανατροφοδότησης, κατασκευής φραγμάτων ή αποστράγγισης.
Τα κράτη μέλη εντοπίζουν επίσης τα συστήματα υπόγειων υδάτων για τα οποία καθορίζονται χαμηλότεροι στόχοι δυνάμει του άρθρου 4, μεταξύ άλλων λόγω των επιπτώσεων της κατάστασης του συστήματος:
στα επιφανειακά ύδατα και τα συνδεδεμένα χερσαία οικοσυστήματα·
στη ρύθμιση του ύδατος, την προστασία από τις πλημμύρες και την αποστράγγιση των γαιών·
Τα κράτη μέλη εντοπίζουν επίσης τα συστήματα υπόγειων υδάτων για τα οποία καθορίζονται χαμηλότεροι στόχοι δυνάμει του άρθρου 4, μεταξύ άλλων λόγω των επιπτώσεων της κατάστασης του συστήματος:
στα επιφανειακά ύδατα και τα συνδεδεμένα χερσαία οικοσυστήματα·
στη ρύθμιση του ύδατος, την προστασία από τις πλημμύρες και την αποστράγγιση των γαιών·
στην ανθρώπινη ανάπτυξη.
2.5. Επισκόπηση των επιπτώσεων της ρύπανσης στην ποιότητα των υπόγειων υδάτων Τα κράτη μέλη προσδιορίζουν επίσης τα συστήματα υπόγειων υδάτων για τα οποία καθορίζονται λιγότερο αυστηροί στόχοι δυνάμει του άρθρου 4 παράγραφος 5 όταν, λόγω των επιπτώσεων της ανθρώπινης δραστηριότητας που ορίζεται στο άρθρο 5 παράγραφος 1, το σύστημα υπόγειων υδάτων είναι τόσο ρυπασμένο ώστε να είναι ανέφικτο ή δυσανάλογα δαπανηρό να επιτευχθεί καλή χημική κατάσταση υπόγειων υδάτων.
Η παρακολούθηση που διασφαλίζουν τα προγράμματα αυτά πρέπει να συμφωνεί με τις απαιτήσεις που ορίζονται στη νομοθεσία, δηλαδή να αναλύεται, όσον αφορά τα υπόγεια ύδατα σε:
Τα κράτη μέλη προσδιορίζουν επίσης τα συστήματα υπόγειων υδάτων για τα οποία καθορίζονται λιγότερο αυστηροί στόχοι δυνάμει του άρθρου 4 παράγραφος 5 όταν, λόγω των επιπτώσεων της ανθρώπινης δραστηριότητας που ορίζεται στο άρθρο 5 παράγραφος 1, το σύστημα υπόγειων υδάτων είναι τόσο ρυπασμένο ώστε να είναι ανέφικτο ή δυσανάλογα δαπανηρό να επιτευχθεί καλή χημική κατάσταση υπόγειων υδάτων.
Η παρακολούθηση που διασφαλίζουν τα προγράμματα αυτά πρέπει να συμφωνεί με τις απαιτήσεις που ορίζονται στη νομοθεσία, δηλαδή να αναλύεται, όσον αφορά τα υπόγεια ύδατα σε:
Οι παράμετροι που εξετάζονται για τη διάγνωση της ποσοτικής κατάστασης είναι οι εξής:
2.1.1 ταξινόμηση της ποσοτικής κατάστασης
2.1.2 καθεστώς στάθμης των υπογείων υδάτων
2.1.2 Ορισμός της ποσοτικής κατάστασης
Στοιχεία
Καλή κατάσταση
Στάθμη υπόγείων υδάτων
Η στάθμη των υπόγειων υδάτων στο υπόγειο υδατικό σύστημα εξασφαλίζει ότι ο διαθέσιμος πόρος υπόγειων υδάτων δεν εξαντλείται από το μακροπρόθεσμο ετήσιο μέσο όρο άντλησης Κατά συνέπεια η στάθμη των υπόγειων υδάτων δεν πρέπει να υπόκειται σε ανθρωπογενείς μεταβολές που θα οδηγούσαν: – σε μη τήρηση των περιβαλλοντικών στόχων που ορίζονται για τα συνδεδεμένα επιφανειακά ύδατα – σε σημαντική μείωση της κατάστασης των υδάτων αυτών – σε σημαντική βλάβη των χερσαίων οικοσυστημάτων τα οποία εξαρτώνται άμεσα από το σύστημα των υπογείων υδάτων, και μπορεί να εμφανίζονται προσωρινά, ή συνεχώς σε χωρικώς περιορισμένη περιοχή, μεταβολές της κατεύθυνσης της ροής λόγω μεταβολών της στάθμης, αλλά οι αντιστροφές αυτές δεν οδηγούν σε εισροή αλμυρού νερού ή άλλων υλών και δεν αποτελούν μόνιμη και σαφώς διαπιστωμένη ένδειξη τάσεων, οφειλόμενων σε ανθρωπογενή αίτια, αλλαγής της κατεύθυνσης της ροής ικανών να οδηγήσουν σε τέτοιες εισροές
Το δίκτυο παρακολούθησης των υπόγειων υδάτων συγκροτείται και σχεδιάζεται έτσι ώστε να παρέχει αξιόπιστη εκτίμηση της ποσοτικής κατάστασης όλων των υπόγειων υδατικών συστημάτων ή ομάδων συστημάτων, συμπεριλαμβανόμενης της εκτίμησης του διαθέσιμου πόρου υπόγειων υδάτων. Η Πολιτεία οφείλει να δημοσιοποιεί έναν ή περισσότερους χάρτες στο ΣΔΛΑΠ στους οποίους φαίνεται το δίκτυο παρακολούθησης υπόγειων υδάτων.
2.2.2 Πυκνότητα των τόπων παρακολούθησης
Το δίκτυο περιλαμβάνει επαρκή αντιπροσωπευτικά σημεία παρακολούθησης με σκοπό την εκτίμηση της στάθμης των υπογείων υδάτων σε κάθε υπόγειο υδατικό σύστημα ή ομάδα συστημάτων, λαμβάνοντας υπόψη τις βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες διακυμάνσεις στην ανατροφοδότηση, και συγκεκριμένα:
Το δίκτυο παρακολούθησης των υπόγειων υδάτων συγκροτείται σύμφωνα με τις απαιτήσεις των άρθρων 7 και 8. Το δίκτυο παρακολούθησης σχεδιάζεται έτσι ώστε να παρέχει αξιόπιστη εκτίμηση της ποσοτικής κατάστασης όλων των υπόγειων υδατικών συστημάτων ή ομάδων συστημάτων, συμπεριλαμβανόμενης της εκτίμησης του διαθέσιμου πόρου υπόγειων υδάτων. Τα κράτη μέλη παρέχουν έναν ή περισσότερους χάρτες στο σχέδιο διαχείρισης λεκάνης απορροής ποταμού στους οποίους φαίνεται το δίκτυο παρακολούθησης υπόγειων υδάτων.
2.2.3 Συχνότητα της παρακολούθησης
Η συχνότητα των παρατηρήσεων είναι επαρκής προκειμένου να εκτιμηθεί η ποσοτική κατάσταση κάθε υπόγειου υδατικού συστήματος ή ομάδας συστημάτων, λαμβάνοντας υπόψη τις βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες διακυμάνσεις στην ανατροφοδότηση, και συγκεκριμένα:
Το δίκτυο περιλαμβάνει επαρκή αντιπροσωπευτικά σημεία παρακολούθησης με σκοπό την εκτίμηση της στάθμης των υπογείων υδάτων σε κάθε υπόγειο υδατικό σύστημα ή ομάδα συστημάτων, λαμβάνοντας υπόψη τις βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες διακυμάνσεις στην ανατροφοδότηση, και συγκεκριμένα:
— όσον αφορά τα συστήματα υπογείων υδάτων που διαπιστώνεται ότι κινδυνεύουν να μην επιτύχουν τους περιβαλλοντικούς στόχους του άρθρου 4, εξασφαλίζεται επαρκής πυκνότητα των σημείων παρακολούθησης προκειμένου να εκτιμηθεί η επίπτωση των αντλήσεων και απορρίψεων στη στάθμη των υπογείων υδάτων,
— για τα συστήματα υπογείων υδάτων τα οποία ρέουν πέραν των ορίων ενός κράτους μέλους, εξασφαλίζεται ότι υπάρχουν επαρκή σημεία παρακολούθησης ώστε να εκτιμηθεί η κατεύθυνση και ο ρυθμός της ροής των υπογείων υδάτων δια των ορίων του κράτους μέλους.
2.2.4 Ερμηνεία και παρουσίαση της ποσοτικής κατάστασης των υπογείων υδάτων
Τα αποτελέσματα που προκύπτουν από το δίκτυο παρακολούθησης ενός συστήματος υπόγειων υδάτων ή ομάδας συστημάτων χρησιμοποιούνται για την εκτίμηση της ποσοτικής κατάστασης του εν λόγω συστήματος ή συστημάτων. Η Πολιτεία οφείλει επίσης να καταρτίζει χάρτη με βάση αυτή την εκτίμηση της ποσοτικής κατάστασης των υπόγειων υδάτων, χρησιμοποιώντας τους ακόλουθους χρωματικούς κώδικες:
Η χημική σύνθεση του συστήματος υπόγειων υδάτων είναι τέτοια ώστε οι συγκεντρώσεις των ρύπων: – όπως καθορίζεται παρακάτω, δεν εμφανίζουν επιπτώσεις εισροής αλμυρού νερού ή άλλων υλών, – δεν υπερβάινουν τα πρότυππα ποιότητας που εφαρμόζονται βάσει άλλης σχετικής κοινοτικής νομοθυεσίας σύμφωνα με το άρθρο 17, δεν είναι τέτοιες, ώστε να οδηγήσουν σε μη επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων του άρθρου 4 για τα συνδεδεμένα επιφανειακά ύδατα, ούτε σε σημαντική επιδείνωση της οικολογικής ή χημικής ποιότητας των συστημάτων αυτών, ούτε σε σημαντική βλάβη των χερσαιων οικιοσυστημάτων που εξαρτώνται άμεσα από το σύστημα υπογείων υδάτων.
Αγωγιμότητα
Η χημική σύνθεση του συστήματος υπόγειων υδάτων είναι τέτοια ώστε οι συγκεντρώσεις των ρύπων
2.3,2 Ορισμός της καλής χημικής κατάστασης των υδάτων
Παρακολούθηση της χημικής κατάστασης των υπόγειων υδάτων
Το δίκτυο παρακολούθησης των υπόγειων υδάτων συγκροτείται και σχεδιάζεται έτσι ώστε να παρέχεται συνεκτική και συνολική εποπτεία της χημικής κατάστασης των υπόγειων υδάτων σε κάθε λεκάνη απορροής ποταμού και να ανιχνεύεται η παρουσία μακροπρόθεσμων ανθρωπογενούς αιτίας ανοδικών τάσεων των ρύπων.
Με βάση το χαρακτηρισμό και την εκτίμηση των επιπτώσεων που διενεργούνται η Πολιτεία οφείλει για κάθε περίοδο εφαρμογής ενός ΣΔΛΑΠ να καταρτίζει πρόγραμμα εποπτικής παρακολούθησης. Τα αποτελέσματα του προγράμματος αυτού χρησιμοποιούνται για την κατάρτιση προγράμματος επιχειρησιακής παρακολούθησης, το οποίο εφαρμόζεται κατά το υπόλοιπο τμήμα της περιόδου του σχεδίου.
Στο σχέδιο παρέχονται εκτιμήσεις για το βαθμό πιστότητας και ακρίβειας των παρεχόμενων από τα προγράμματα παρακολούθησης αποτελεσμάτων.
τη συμπλήρωση και την επικύρωση της διαδικασίας εκτίμησης,
την παροχή πληροφοριών που θα χρησιμοποιηθούν για την εκτίμηση μακροπρόθεσμων τάσεων που οφείλονται σε μεταβολές των φυσικών συνθηκών αλλά και σε ανθρώπινες δραστηριότητες.
συστήματα που διαπιστώνεται ότι κινδυνεύουν μετά την εφαρμογή του χαρακτηρισμού που γίνεται σύμφωνα με το παράρτημα II,
συστήματα που διασχίζουν όρια κράτους μέλους.
Επιλογή παραμέτρων
Η ακόλουθη σειρά βασικών παραμέτρων παρακολουθείται σε όλα τα επιλεγμένα συστήματα υπογείων υδάτων:
περιεκτικότητα σε οξυγόνο,
τιμή pH,
αγωγιμότητα,
νιτρικές ενώσεις,
αμμώνιο.
Τα συστήματα, τα οποία διαπιστώνεται, σύμφωνα με το παράρτημα II, ότι διατρέχουν σημαντικό κίνδυνο να μην επιτύχουν την καλή κατάσταση, παρακολουθούνται επίσης ως προς τις παραμέτρους που είναι ενδεικτικές των επιπτώσεων των πιέσεων αυτών.
Τα διασυνοριακά υδατικά συστήματα παρακολουθούνται επίσης ως προς τις παραμέτρους που χρειάζεται για την προστασία όλων των χρήσεων που υποστηρίζονται από τη ροή των υπογείων υδάτων.
Κατά τις ενδιάμεσες περιόδους μεταξύ των προγραμμάτων εποπτικής παρακολούθησης πραγματοποιείται επιχειρησιακή παρακολούθηση, προκειμένου:
να διαπιστωθεί η χημική κατάσταση όλων των συστημάτων υπόγειων υδάτων ή ομάδων συστημάτων που έχουν χαρακτηριστεί ότι κινδυνεύουν,
να διαπιστωθεί η παρουσία μακροπρόθεσμων ανθρωπογενούς αιτίας ανοδικών τάσεων στη συγκέντρωση των ρύπων.
Επιλογή των τόπων παρακολούθησης
Επιχειρησιακή παρακολούθηση διενεργείται σε όλα τα συστήματα υπόγειων υδάτων ή ομάδες συστημάτων, τα οποία, με βάση τόσο την εκτίμηση των επιπτώσεων που πραγματοποιείται σύμφωνα με το παράρτημα II όσο και την εποπτική παρακολούθηση, χαρακτηρίζονται ότι κινδυνεύουν να μην επιτύχουν τους στόχους της νομοθεσίας. Η επιλογή των τόπων παρακολούθησης αντικατοπτρίζει επίσης μια εκτίμηση για την αντιπροσωπευτικότητα των δεδομένων παρακολούθησης του συγκεκριμένου τόπου ως προς την ποιότητα του σχετικού ενός ή περισσοτέρων συστημάτων υπόγειων υδάτων.
Συχνότητα της παρακολούθησης
Κατά τις ενδιάμεσες περιόδους μεταξύ των προγραμμάτων εποπτικής παρακολούθησης πραγματοποιείται επιχειρησιακή παρακολούθηση σε επαρκή συχνότητα προκειμένου να ανιχνευθούν οι επιπτώσεις των σχετικών πιέσεων και, πάντως, τουλάχιστον μία φορά το χρόνο.
Διαπίστωση των τάσεων των ρύπων
Η Πολιτεία χρησιμοποιεί τα δεδομένα τόσο της εποπτικής όσο και της επιχειρησιακής παρακολούθησης για τη διαπίστωση μακροπρόθεσμων ανθρωπογενούς αιτίας ανοδικών τάσεων στις συγκεντρώσεις ρύπων και την αντιστροφή των τάσεων αυτών. Προσδιορίζεται το βασικό έτος ή βασική περίοδος από την οποία υπολογίζονται οι τάσεις αυτές. Ο υπολογισμός των τάσεων γίνεται σε ένα σύστημα ή, κατά περίπτωση, σε ομάδα συστημάτων υπόγειων υδάτων. Η αντιστροφή των τάσεων αποδεικνύεται στατιστικά και δηλώνεται ο βαθμός αξιοπιστίας της σχετικής διαπίστωσης.
Ερμηνεία και παρουσίαση της χημικής κατάστασης των υπόγειων υδάτων
Κατά την εκτίμηση της κατάστασης, τα αποτελέσματα των μεμονωμένων σημείων παρακολούθησης ενός συστήματος υπογείων υδάτων ενσωματώνονται στα αποτελέσματα για το όλο υδατικό σύστημα. Με την επιφύλαξη διαφορετικής ειδικής ρύθμισης, για να θεωρηθεί καλή η κατάσταση ενός συστήματος υπογείων υδάτων, ως προς τις χημικές παραμέτρους για τις οποίες ορίζονται στην νομοθεσία ποιοτικά περιβαλλοντικά πρότυπα:
υπολογίζεται η μέση τιμή των αποτελεσμάτων της παρακολούθησης σε κάθε σημείο του συστήματος ή της ομάδας συστημάτων υπόγειων υδάτων και
οι μέσες αυτές τιμές χρησιμοποιούνται για να αποδεικνύεται η τήρηση της καλής χημικής κατάστασης των υπόγειων υδάτων.
Η Πολιτεία οφείλει να καταρτίζει χάρτη της χημικής κατάστασης των υπογείων υδάτων, χρησιμοποιώντας τους ακόλουθους χρωματικούς κώδικες:
Καλή: πράσινο
Κακή: κόκκινο
Επίσης στο χάρτη, που περιέχεται στο ΣΔΛΑΠ πρέπει να σημειώνονται με μαύρη κουκκίδα τα συστήματα υπόγειων υδάτων που υπόκεινται σε μόνιμη και σημαντική ανοδική τάση των συγκεντρώσεων οποιουδήποτε ρύπου οφειλόμενη στις επιπτώσεις ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Η αντιστροφή μιας τάσης σημειώνεται στο χάρτη με γαλάζια κουκκίδα.
Παρουσίαση της κατάστασης των υπόγειων υδάτων
Στο ΣΔΛΑΠ πρέπει να περιέχεται χάρτης, στον οποίο φαίνεται, για κάθε σύστημα υπόγειων υδάτων ή ομάδα συστημάτων, τόσο η ποσοτική όσο και η χημική κατάσταση του εν λόγω συστήματος ή ομάδας συστημάτων, χρησιμοποιώντας χρωματικούς κώδικες. Ή σε ορισμένες περιπτώσεις να δηλώνουν επίσης τα συστήματα που υπόκεινται σε σημαντική και μόνιμη ανοδική τάση της συγκέντρωσης οποιουδήποτε ρύπου ή τυχόν αντιστροφή της τάσης αυτής.
Γενική περιγραφή των χαρακτηριστικών της περιοχής λεκάνης απορροής ποταμού, η οποία απαιτείται σύμφωνα με το άρθρο 5 και το παράρτημα II της Οδηγίας. Η περιγραφή αυτή περιλαμβάνει:
χάρτες της θέσης και των ορίων των συστημάτων υπόγειων υδάτων.
Περίληψη των σημαντικών πιέσεων και επιπτώσεων που ασκούν οι ανθρώπινες δραστηριότητες για την κατάσταση των υπόγειων υδάτων, συμπεριλαμβανομένων:
ενός υπολογισμού της ρύπανσης από σημειακές πηγές,
ενός υπολογισμού της ρύπανσης από διάχυτες πηγές, συμπεριλαμβανομένης μιας περίληψης της χρήσης της γης,
ενός υπολογισμού των πιέσεων που ασκούνται στην ποσοτική κατάσταση του νερού, συμπεριλαμβανομένης της υδροληψίας,
μιας ανάλυσης άλλων επιπτώσεων των ανθρώπινων δραστηριοτήτων για την κατάσταση του νερού.
Προσδιορισμό και χαρτογράφηση των προστατευόμενων περιοχών, όπως απαιτείται σύμφωνα με το άρθρο 6 και το παράρτημα IV.
Χάρτη των δικτύων παρακολούθησης που συγκροτούνται για τους σκοπούς του άρθρου 8 και του παραρτήματος V και παρουσίαση, υπό μορφή χάρτη, των αποτελεσμάτων των προγραμμάτων παρακολούθησης που εφαρμόζονται δυνάμει των διατάξεων αυτών για την κατάσταση των υπόγειων υδάτων (χημική και ποσοτική).
Κατάλογο των περιβαλλοντικών στόχων που καθορίζονται δυνάμει του άρθρου 4, συμπεριλαμβανομένων, ιδίως των περιστάσεων κατά τις οποίες εφαρμόσθηκε το άρθρο 4, παράγραφοι 4, 5, 6 και 7 καθώς και των σχετικών πληροφοριών που απαιτούνται δυνάμει του άρθρου αυτού.
Περίληψη της οικονομικής ανάλυσης της χρήσης ύδατος, όπως απαιτείται σύμφωνα με το άρθρο 5 και το παράρτημα III.
Περίληψη του ή των προγραμμάτων μέτρων που θεσπίζονται δυνάμει του άρθρου 11, συμπεριλαμβανομένων των τρόπων με τους οποίους θα επιτευχθούν οι στόχοι που καθορίζονται δυνάμει του άρθρου 4.
Περίληψη των μέτρων που απαιτούνται για την εφαρμογή της κοινοτικής νομοθεσίας για την προστασία των υδάτων.
Έκθεση των πρακτικών μέτρων που λαμβάνονται για την εφαρμογή της αρχής της ανάκτησης του κόστους της χρήσης ύδατος σύμφωνα με το άρθρο 9.
Περίληψη των μέτρων που λαμβάνονται για να τηρηθούν οι απαιτήσεις του άρθρου 7.
Περίληψη των ελέγχων της υδροληψίας και της κατακράτησης νερού, συμπεριλαμβανομένης αναφοράς στα μητρώα και στα στοιχεία των περιπτώσεων κατά τις οποίες παραχωρήθηκαν εξαιρέσεις δυνάμει του άρθρου 11 παράγραφος 3 στοιχείο ε).
Περίληψη των ελέγχων που διενεργούνται για τις απορρίψεις από σημειακές πηγές και άλλες δραστηριότητες οι οποίες επηρεάζουν την κατάσταση του νερού σύμφωνα με το άρθρο 11 παράγραφος 3 στοιχείο ζ) και θ).
Προσδιορισμός των περιπτώσεων κατά τις οποίες επετράπησαν απευθείας απορρίψεις σύμφωνα με το άρθρο 11 παράγραφος 3 στοιχείο ι).
Περίληψη των μέτρων που λαμβάνονται σύμφωνα με το άρθρο 16 για τις ουσίες προτεραιότητας.
Περίληψη των μέτρων που λαμβάνονται για να προληφθούν ή να μειωθούν οι επιπτώσεις των ρυπαντικών ατυχημάτων.
Περίληψη των μέτρων που λαμβάνονται δυνάμει του άρθρου 11 παράγραφος 5 για υδατικά συστήματα τα οποία είναι απίθανο να επιτύχουν τους στόχους του άρθρου 4.
Λεπτομέρειες των συμπληρωματικών μέτρων που κρίνονται αναγκαία για να τηρηθούν οι καθοριζόμενοι περιβαλλοντικοί στόχοι.
Λεπτομέρειες των μέτρων που λαμβάνονται για να αποφευχθεί η αύξηση της ρύπανσης των θαλάσσιων υδάτων σύμφωνα με το άρθρο 11 παράγραφος 6.
Μητρώο των τυχόν λεπτομερέστερων προγραμμάτων και σχεδίων διαχείρισης για την περιοχή λεκάνης απορροής ποταμού, τα οποία αφορούν ιδίως υπολεκάνες, τομείς, θέματα ή τύπους υδάτων, καθώς και περίληψη του περιεχομένου τους.
Περίληψη των μέτρων που λαμβάνονται για την πληροφόρηση του κοινού και τη διαβούλευση, των αποτελεσμάτων τους και των συνακόλουθων τροποποιήσεων των σχεδίων.
Κατάλογο των αρμόδιων αρχών σύμφωνα με το παράρτημα Ι.
Τα σημεία επαφής και τις διαδικασίες για την προμήθεια των εγγράφων που χρησίμευσαν ως υπόβαθρο και των στοιχείων που αναφέρονται στο άρθρο 14 παράγραφος 1, ιδίως δε,
λεπτομέρειες των μέτρων ελέγχου που θεσπίζονται σύμφωνα με το άρθρο 11 παράγραφος 3 στοιχεία ζ) και θ), καθώς και των πραγματικών δεδομένων παρακολούθησης που συλλέγονται σύμφωνα με το άρθρο 8 και το παράρτημα V.
Επικαιροποιήσεις των παραπάνω στις επόμενες αναθεωρήσεις,
εκτίμηση της προόδου προς την επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων, συμπεριλαμβανομένης της παρουσίασης των αποτελεσμάτων της παρακολούθησης κατά την περίοδο του προηγούμενου σχεδίου υπό μορφή χάρτη, και διευκρινίσεις για τους περιβαλλοντικούς στόχους που δεν επιτεύχθηκαν,
Περίληψη των τυχόν μέτρων που είχαν προβλεφθεί στην προηγούμενη έκδοση του σχεδίου διαχείρισης λεκάνης απορροής ποταμού τα οποία δεν εφαρμόστηκαν, και σχετικές διευκρινίσεις,
Περίληψη των πρόσθετων ενδιάμεσων μέτρων που θεσπίστηκαν σύμφωνα με το άρθρο 11 παράγραφος 5 μετά τη δημοσίευση της προηγούμενης έκδοσης του σχεδίου διαχείρισης λεκάνης απορροής ποταμού.
1991 – Με Απόφαση του Υπουργού Γεωργίας εγκρίθηκαν τα Συμβατικά Τεύχη των Οριστικών Γεωλογικών Μελετών που αφορούν τη μελέτη λιμνοδεξαμενής με την ονομασία “Λιμνοδεξαμενή Μύθοι-Γδόχια”
1999 – Μετά από άπρακτη παρέλευση 8 ετών το έργο αποδείχτηκε «όνειρο απατηλό», η Απόφαση του Υπουργού τροποποιήθηκε, το έργο και τα κονδύλια μεταφέρθηκαν στη Σητεία στις “Λιθίνες” στα «Πιλαλλήματα».
2009 -2021 – Νέες ελπίδες και νέα όνειρα γεννήθηκαν. Η κατασκευή μιας λιμνοδεξαμενής χωρητικότητας 515.000 μ3 και δικτύου σύνδεσης με τα υφιστάμενα δημοτικά αρδευτικά δίκτυα των δημοτικών διαμερισμάτων Μουρνιών, Γδοχίων και Ρίζας του Δήμου Ιεράπετρας.
Προτάθηκε από την Εταιρεία AQUAMAN στο πλαίσιο ευρύτερης πρότασης «ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΥΔΑΤΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΚΡΗΤΗΣ» του προγράμματος «GR02 – ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΥΔΑΤΩΝ» του ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ (ΧΜ ΕΟΧ) 2009-2014. (Το έργο «AQUAMAN», συντονίζει το Πολυτεχνείο Κρήτης και συμμετέχουν το ΤΕΙ Κρήτης, ο Οργανισμός Ανάπτυξης Κρήτης Α.Ε., η Διεύθυνση Υδάτων Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης και ο Νορβηγικός ερευνητικός οργανισμός NIVΑ.
Από 2014 -2019 Διαβουλεύσεις…
Ξεκίνησε και ολοκληρώθηκε από το 2014 στο πλαίσιο της ευρύτερης πρότασης μια σειρά διαβουλεύσεων στα Χανιά, στο Ηράκλειο, στις Μοίρες και την Ιεράπετρα, μεταξύ της ομάδας του έργου και των κοινωνικών εταίρων που σχετίζονται με την διαχείριση υδάτων, της κάθε περιοχής.
Στις διαβουλεύσεις, όπως μας πληροφόρησαν, παρουσιάστηκε αναλυτικά το Πρόγραμμα και τα αποτελέσματά του, ενώ στη συζήτηση που ακολούθησε καταγράφηκαν οι απόψεις, οι παρατηρήσεις, οι προτεραιότητες των κοινωνικών εταίρων (Focus Group) πάνω στα καίρια ζητήματα διαχείρισης νερού της κάθε περιοχής, ώστε να υπάρξει αλληλεπίδραση μεταξύ τους, καθώς και με την επιστημονική κοινότητα.
Η συμμετοχή υπήρξε πομπώδης:
Η Αντιπεριφερειάρχης Λασιθίου,
ο Διευθυντής Υδάτων της Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης,
εκπρόσωποι των,
ΔΕΥΑ Ηρακλείου, Ιεράπετρας,
Περιφέρειας Κρήτης,
Π.Ε. Ηρακλείου,
Μουσείου Φυσικής Ιστορίας,
ΤΕΕ,
ΓΕΩΤΕΕ,
Επιμελητήριου Ηρακλείου,
Δήμου Ιεράπετρας,
ΤΟΕΒ Ιεράπετρας,
ΤΟΕΒ Α’ ΖΩΝΗ ΜΕΣΣΑΡΑΣ,
ΤΟΕΒ Β’ ΖΩΝΗ ΜΕΣΣΑΡΑΣ,
ΤΟΕΒ Γ’ ΖΩΝΗ ΜΕΣΣΑΡΑΣ,
ΤΟΕΒ ΒΑΣΙΛΙΚΩΝ – ΑΝΩΓΕΙΩΝ,
Δήμου ΦΑΙΣΤΟΥ,
ΔΕΥΑ ΦΑΙΣΤΟΥ,
WWF,
ΑΓΡΟΤΙΚΟΙ ΣΥΛΛΟΓΟΙ- ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΙ,
Ο.Γ.Ε.Ε. – “ΔΗΜΗΤΡΑ”.
Πομπώδεις ήσαν και οι ανακοινώσεις που ακολούθησαν, όπως ότι το πρόγραμμα και η μεθοδολογία προσέγγισης είχαν θετική ανταπόκριση από τους κοινωνικούς εταίρους. Εξίσου πομπώδεις και οι απόψεις που διατυπώθηκαν και αφορούσαν:
Στην επάρκεια των υδάτων τα επόμενα χρόνια στην Κρήτη
Στο βέλτιστο σχεδιασμό των υδραυλικών υποδομών και των υδατικών δικτύων για την αξιοποίηση των υδάτων και την εξυπηρέτηση των αναγκών
Στην ποιότητα των υδάτων και τα μέτρα πρόληψης μόλυνσης και επιβάρυνσης αυτών, καθώς και βελτίωσης όπου απαιτείται
Στην ενημέρωση και επιμόρφωση των αγροτών για πρακτικές άρδευσης που θα στοχεύουν στην εξοικονόμηση υδατικών πόρων.
Στην ενσωμάτωση των αποτελεσμάτων του προγράμματος στην πολιτική και στρατηγική των περιφερειακών και εθνικών αρχών αρμόδιων για την διαχείριση υδάτων.
Τα φώτα, όμως έσβησαν γρήγορα και, αρκετά αργότερα,
2019 -2021 πέντε χρόνια μετά, το 2/2019, ανακοινώθηκε ότι η Περιφερειακή Ενότητα Λασιθίου προχωρά σε ανάθεση της σύνταξης φακέλων μελετών σε ιδιώτη μελετητή, με σκοπό να συνταχθούν φάκελοι, ώστε βάσει αυτών να ανατεθεί, στην πορεία του χρόνου, η εκπόνηση των αντίστοιχων μελετών για έργα, όπως, οριοθέτηση ρεμάτων, αποτυπώσεις ακινήτων της Π.Ε. Λασιθίου, Μελέτες περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, κτιριακών, αρδευτικών και συγκοινωνιακών έργων, που προγραμματίζονται από την Π.Ε. Λασιθίου.
Με κάθε τέτοιο φάκελο θα καθορίζονταν τα τεχνικά δεδομένα και η προεκτίμηση αμοιβής για κάθε μελέτη την οποία θα προγραμματίζει και θα προκηρύσσει ή θα αναθέτει η Π.Ε. Λασιθίου.
Ο Προϋπολογισμός της ανάθεσης του έργου αυτού της σύνταξης των εν λόγω φακέλων αναφέρθηκε ότι θα είναι 25.000 ευρώ.
Η χρονική διάρκεια σύνταξης των παραπάνω φακέλων ορίζονταν στους τέσσερις μήνες από την υπογραφή της σύμβασης με το μελετητικό γραφείο του κ. Βασίλη Δεσποτάκη, που θα αναλάβει το έργο αυτό. Μέχρι πάντως τις 10.5.2019 η μελέτη δεν είχε πραγματοποιηθεί !
2021 – Δύο «μόνο» χρόνια μετά, το έργο φαίνεται να είναι εγκλωβισμένο ακόμη ανάμεσα στις υπηρεσίες της Περιφερειακής Ενότητας Λασιθίου, του ΟΑΚ και του Δήμου Ιεράπετρας, τις αρμοδιότητες του οποίου δυστυχώς ξεπερνά. Δεν αναιρείται, όμως η ευθύνη του να μην έχει ασκήσει μέχρι σήμερα την πίεση που επιβάλλεται από τη μια, και από την άλλη την υποχρεώσή του να ενημερώνει τους δημότες του.
Phasellus fermentum pharetra ornare. Nam iaculis placerat elit, vitae mattis nibh. Ut neque velit, placerat ut pharetra sed, vulputate eu dolor. Fusce ac faucibus mauris, ac dapibus diam.
Η Κοινοτική Οδηγία 2000/60/ΕΚ 2000/60/ΕΚ / ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για τη θέσπιση πλαισίου κοινοτικής δράσης στον τομέα της πολιτικής των υδάτων θεσπίστηκε το 2000 και έκτοτε έχει αναθεωρηθεί σημαντικά κατά τη διάρκεια της εφαρμογής της (Απόφαση 2455/2001/ΕΚ και Οδηγίες 2008/32/ΕΚ, 2008/105/ΕΚ, 2009/31/ΕΚ) , ενώ ανάλογη αναθεώρηση έχουν υποστεί και οι Κοινοτικές Οδηγίες με τις οποίες συνδέεται. “Ο Κύκλος του Νερού” συμβάλλει στην διαρκή επικαιροποίηση της ύλης, ιδίως με τη δημιουργία ενός πίνακα περιεχομένων, τη χρήση υπερσυνδέσμων σε νομοθετικά κείμενα, βιβλιογραφία, νομολογία, εμφάσεων, διορθώσεων αναφορών σε βέλτιστες πρακτικές.
Πίνακας Περιεχομένων
Άρθρο 1– Σκοπός (19) Άρθρο 2 – Ορισμοί () Άρθρο 3 – Συντονισμός διοικητικών ρυθμίσεων σε περιοχές λεκάνης απορροής ποταμού () Άρθρο 4 – Περιβαλλοντικοί στόχοι (11, 12, 25 , 35, 40, 41, 42, 53) Άρθρο 5 – Χαρακτηριστικά της περιοχής λεκάνης απορροής ποταμού, επισκόπηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των ανθρώπινων δραστηριοτήτων και οικονομική ανάλυση της χρήσης ύδατος (32, 36) Άρθρο 6 – Μητρώο προστατευόμενων περιοχών (1) Άρθρο 7 – Ύδατα που χρησιμοποιούνται για την άντληση πόσιμου ύδατος (24, 37) Άρθρο 8 – Παρακολούθηση της κατάστασης των επιφανειακών και των υπόγειων υδάτων και των προστατευόμενων περιοχών () Άρθρο 9 – Ανάκτηση κόστους για υπηρεσίες ύδατος () Άρθρο 10 – Η συνδυασμένη προσέγγιση για σημειακές και διάχυτες πηγές Άρθρο 11 – Πρόγραμμα μέτρων () Άρθρο 12 – Θέματα που δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν σε επίπεδο κράτους () Άρθρο 13 – Σχέδια διαχείρισης λεκάνης απορροής ποταμού () Άρθρο 14 – Πληροφόρηση του κοινού και διαβουλεύσεις Άρθρο 15 – Υποβολή εκθέσεων() Άρθρο 16– Στρατηγικές κατά της ρύπανσης των υδάτων (3, 21, 39, 40, 43, 45, 52) Άρθρο 17 – Στρατηγικές για την πρόληψη και τον έλεγχο της ρύπανσης των υπόγειων υδάτων () Άρθρο 18 – Έκθεση της Επιτροπής () Άρθρο 19 – Σχέδια για μελλοντικά κοινοτικά μέτρα Άρθρο 20 – Τεχνικές προσαρμογές της οδηγίας () Άρθρο 21– Διαδικασία επιτροπής () Άρθρο 22 – Καταργήσεις και μεταβατικές διατάξεις () Άρθρο 23 – Κυρώσεις () Άρθρο 24 – Εφαρμογή () Άρθρο 25 – Έναρξη ισχύος () Άρθρο 26 – Αποδέκτες ()
